Oliebollentoernooi 2025
Het Oliebollentoernooi op 6 januari 2025 zal in het teken staan van Duck Chess en Fisher Random Chess (960 Schaak). Voor oliebollen zal worden gezorgd. We spelen eerst 3 ronden Fisher Random Chess. Vervolgens spelen we drie ronden Duck Chess. In totaal spelen we dus 6 ronden. Tempo voor Fischer Random Chess zal 8 min. plus 5 sec. increment per persoon per partij zijn. Tempo voor Duck Chess zal 10 min. plus 5 sec. increment per persoon per partij zijn. We delen in zoals er altijd met snelschaken wordt ingedeeld.
Reglement Fisher Random Chess:
Normale schaakregels gelden. De beginopstelling is echter afwijkend van gewoon schaken, afgezien van de pionnen; die staan op hun normale beginopstelling. De beginopstelling (voor wat betreft de overige stukken) wordt bepaald door een “random-reader” die 960 verschillende beginopstellingen kan genereren. Een andere benaming voor Fisher Random Chess is dan ook wel 960 Schaak. Klaas neemt een random-reader mee. Iedere ronde speelt iedereen met dezelfde begin-opstelling die vooraf door Klaas (met behulp van de Random-reader) wordt gegenereerd. De regels voor wat betreft het genereren van een beginopstelling zijn eenvoudig: er staat altijd links van de Koning een Toren en er staat altijd rechts van de Koning een Toren. Verder staan de Lopers altijd op velden van verschillende kleur (de één op een wit veld en de ander op een zwart veld). Rokeren gaat volgens de normale regels, afgezien van het aantal stappen opzij die de Koning moet doen om bij een korte of lange rokade op g1 of c1 (wit) dan wel op g8 of c8 (zwart) terecht te komen. Als de Koning in de beginopstelling op g1 (wit) of g8 (zwart) staat, dan blijft bij een korte rokade de Koning dus gewoon op dat veld staan en springt de betreffende Toren over de Koning heen direct naast de Koning (op f1 dan wel op f8). Hetzelfde geldt uiteraard in het geval van een lange rokade de Koning vanuit de beginopstelling op c1 of op c8 staat.
Niet gehinderd door enige theoretische kennis kan er dus naar hartelust geschaakt worden. Voor de kenners van schaaktheorie is dit spel dus een beperking, als zij hun successen voor een groot deel te danken hebben aan theoretische kennis van het schaakspel.
Reglement Duck Chess:
Duck Chess is uitgevonden in 2016 door de Engelsman Tim Paulden. Na de eerste zet te hebben gedaan plaatst wit vervolgens een eend (Duck) op een leeg veld. De zet is voltooid zodra de Duck is geplaatst; de klok wordt ingedrukt en de beurt is aan zwart. Zwart reageert door eerst een zet te doen en vervolgens de Duck op een ander leeg veld te plaatsen, waarna de klok wordt ingedrukt. Op deze wijze gaat het vervolgens de hele partij verder. De Duck fungeert als een blokkade en kan niet worden geslagen. Er kan niet door de Duck heen worden gespeeld; niet verticaal, niet horizontaal en ook niet diagonaal. De Duck is dus een behoorlijke sta in de weg, maar kan tegelijkertijd gebruikt worden als een zeer goede verdediger. Het Paard is het stuk dat in de praktijk het minste hinder ondervindt van de Duck, omdat wel over de Duck gesprongen kan worden. Een Paard is dus een sterk stuk. Over het algemeen is een Paard sterker dan een Loper en in de meeste situaties ook sterker dan een Toren. Algemeen kan wel gesteld worden dat alleen de Dame sterker is dan een Paard.
Doel van het spel is de Koning van de tegenstander te slaan. Als de Koning is geslagen is de partij meteen afgelopen. Het fenomeen ’schaak’ bestaat niet in Duck Chess. Het is dus niet verboden om de Koning aangevallen te laten staan dan wel met de Koning in een aanval te lopen. Als immers de Duck geplaatst wordt in de lijn van de aanval op de Koning, wordt daarmee de aanval onderbroken en is er niets aan de hand. Overigens is het niet verplicht om een aanval op de Koning met de Duck te onderbreken, echter als de tegenstander ziet dat jouw Koning staat aangevallen, is het zijn/haar goed recht om de Koning te slaan en is de partij dus afgelopen.
Als er geen legale zet meer mogelijk is, is het ‘pat’. De speler die pat wordt gezet wint de partij! Het is echter niet éénvoudig om op pat te spelen. Het is immers niet illegaal voor de Koning om in de aanval van een vijandig stuk te lopen, ook niet als het vervolgens niet meer kan worden voorkomen dat de aanval op de Koning wordt onderbroken door de Duck. Pat komt in de praktijk dus eigenlijk niet voor. Enkel in composities is pat denkbaar. Remise kan worden geclaimd door zetherhaling. Het moet dan zo zijn dat drie keer achter elkaar exact dezelfde stelling op het bord is gedaan; dit betekent dat niet alleen de stukken steeds op en neer naar hetzelfde veld verplaatst worden, maar ook de Duck! Verder kan remise worden overeengekomen, net als in gewoon schaak. Rokade werkt exact hetzelfde als in gewoon schaken met het verschil dat het niet uitmaakt of de Koning aangevallen staat, door een aangevallen veld heen beweegt of op een aangevallen veld komt te staan. Het fenomeen schaak bestaat immers niet in Duck Chess. Uiteraard kan er niet worden gerokeerd als de Duck rokade verhindert.
Partijen kunnen behoorlijk lang duren, maar kunnen ook best snel afgelopen zijn. Het is namelijk niet ondenkbaar dat een aanval op een bepaald stuk (of de Koning) over het hoofd wordt gezien. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat een extra ’stuk’ (de Duck) veel aandacht opeist, zodat de aandacht op de verdediging nogal eens verslapt. Duck Chess is met recht een variant waarbij ‘out-of-the-box’ gedacht moet worden. Hieronder een instructieve video over Duck Chess.
Het is natuurlijk aan te raden om de Duck te plaatsen op een veld waarvan je niet wilt dat de tegenstander dit kan bezetten. Als instructievideo (plm 3 kwartier) zou ik het navolgende willen aanraden:
In deze video wordt zeer duidelijk welke tactieken er mogelijk zijn en welke verraderlijke valletjes op de loer liggen.
Olav Wilgenhof
We hebben 83 gasten en geen leden online
